آمازون با پیشنهادی ۱۰ میلیارد دلاری و تأمین تراشههای اختصاصی Trainium، در تلاش است تا به شریک استراتژیک زیرساختی اوپن ای آی تبدیل شود و ارزش این شرکت را به ۵۰۰ میلیارد دلار برساند. این توافق ضمن کاهش وابستگی اوپن ای آی به مایکروسافت، بحثهای داغی را درباره هزینههای سرسامآور مراکز داده و مدلهای سرمایهگذاری چرخشی در صنعت هوش مصنوعی برانگیخته است.
آمازون از طریق بازوی قدرتمند خود یعنی AWS (خدمات وب آمازون)، بزرگترین تأمینکننده زیرساختهای ابری در جهان است. با این حال، در رقابت مستقیم هوش مصنوعی، این شرکت با چالشهای جدی از سوی گوگل و مایکروسافت روبرو بوده است. آمازون برای جبران این فاصله، علاوه بر توسعه مدلهای اختصاصی خود، استراتژی «تأمینکننده زیرساخت» را در پیش گرفته تا قلب تپنده پردازشهای هوش مصنوعی جهان باشد.
از سوی دیگر، اوپن ای آی که پیشگام بلامنازع مدلهای زبانی است، با اشتهای سیریناپذیری برای منابع پردازشی روبروست. این شرکت برای آموزش مدلهای غولآسایی مثل GPT-5 یا نسخههای پیشرفتهتر، به سختافزارهایی فراتر از توان فعلی انویدیا نیاز دارد. همکاری با آمازون به اوپنایآی اجازه میدهد تا سبد تأمینکنندگان خود را متنوع کرده و وابستگی مطلق به مایکروسافت را کاهش دهد.
قمار ۱۰ میلیارد دلاری آمازون؛ اتحاد استراتژیک با OpenAI برای عبور از مرزهای نیمهرسانا
شرکت آمازون در برههای حساس از رقابتهای فناوری، وارد مذاکرات جدی برای تزریق سرمایهای ۱۰ میلیارد دلاری به بدنه OpenAI شده است. این معامله که فراتر از یک حمایت مالی ساده است، شامل تأمین تراشههای اختصاصی آمازون موسوم به «ترینیوم» (Trainium) و واگذاری حجم عظیمی از ظرفیت مراکز داده AWS به این شرکت پیشرو در هوش مصنوعی است. طبق گزارش فایننشال تایمز، در صورت نهایی شدن این توافق، ارزش بازار OpenAI از مرز خیرهکننده ۵۰۰ میلیارد دلار عبور خواهد کرد.
نکته کلیدی این معامله، نفوذ OpenAI به زیرساختهای آمازون است. این دو غول در حال بررسی همکاریهایی هستند که طی آن، اوپن ای آی به بهبود تجربه خرید در بازار آنلاین آمازون کمک کند؛ مشابه همان نقشی که این شرکت پیشتر برای پلتفرمهایی چون Shopify و Etsy ایفا کرده بود. با این حال، یک مانع بزرگ وجود دارد: به دلیل قرارداد انحصاری مایکروسافت که تا سال ۲۰۳۰ اعتبار دارد، آمازون همچنان حق فروش پیشرفتهترین مدلهای OpenAI را در پلتفرم ابری خود نخواهد داشت.
اوپن ای آی اخیراً با تغییر هوشمندانه در مفاد قرارداد خود با مایکروسافت، راه را برای همکاری با سایر غولهای زیرساخت باز کرده است. این شرکت در ماههای اخیر زنجیرهای از توافقات را با انویدیا، اوراکل و AMD امضا کرده تا ظرفیت پردازشی خود را تضمین کند. معامله جدید با آمازون، OpenAI را متعهد میسازد تا علاوه بر ۳۸ میلیارد دلاری که پیش از این برای اجاره سرورهای AWS متعهد شده بود، از تراشههای اختصاصی آمازون برای آموزش مدلهای خود استفاده کند.
اما این مبالغ نجومی، موجی از نگرانی را در میان اقتصاددانان برانگیخته است. منتقدان به پدیده «سرمایهگذاری چرخشی» اشاره میکنند؛ فرآیندی که در آن آمازون میلیاردها دلار به OpenAI میدهد و سپس همان پول تحت عنوان هزینه اجاره دیتاسنتر و خرید تراشه به جیب آمازون بازمیگردد. این چرخهی مالی در حالی رخ میدهد که هزینههای زیرساختی OpenAI سر به فلک کشیده است؛ به طوری که تنها دو غول سافتبانک و اوراکل مجموعاً ۴۰۰ میلیارد دلار برای تأمین نیازهای محاسباتی این شرکت سرمایهگذاری کردهاند.
در نهایت، علیرغم ارزشگذاریهای نیم تریلیون دلاری، واقعیت تلخ این است که اوپن ای آی همچنان بیش از درآمدهای خود، هزینه میکند. این معامله با آمازون، اگرچه قدرت فنی این شرکت را دوچندان میکند، اما فشار برای رسیدن به سودآوری در یک بازار به شدت پرهزینه را بیش از پیش نمایان میسازد.