نزدیک شدن خطرناک موشک چینی به ماهواره استارلینک

بنابر گزارش بی بدیل پرداز؛ مدار پایین زمین (LEO) به سرعت در حال تبدیل شدن به یک بزرگراه شلوغ فضایی است و یک حادثه خطرناک اخیر بار دیگر بر ضرورت هماهنگی فضایی و کنترل ترافیک مداری تأکید کرد. در تاریخ ۹ دسامبر، یکی از ماهواره‌های اینترنتی استارلینک (Starlink) متعلق به شرکت اسپیس ایکس (SpaceX)، به شکلی خطرناک از یک برخورد قریب‌الوقوع با محموله موشک چینی کینتیکا ۱ (Kinetica 1) جان سالم به در برد. این موشک سوخت جامد که از صحرای گبی پرتاب شده بود، چندین ماهواره را به مدار حمل می‌کرد و طبق اعلام اسپیس ایکس، یکی از محموله‌های آن تا فاصله ۲۰۰ متری به یک ماهواره استارلینک در ارتفاع ۵۶۰ کیلومتری نزدیک شد.

 

مایکل نیکولز (Michael Nicolls)، معاون بخش مهندسی استارلینک در اسپیس ایکس، با ابراز نارضایتی عمیق در حساب کاربری خود در X، این حادثه را نتیجه عدم هماهنگی یا رفع تداخل مناسب با ماهواره‌های موجود در مدار دانست. این موضع نشان دهنده یک چالش فزاینده در صنعت فضایی است؛ یعنی تمایل برخی از اپراتورهای جدید برای پرتاب محموله بدون اطلاع‌رسانی کافی یا همکاری با اپراتورهای مستقر. در حالی که CAS Space، شرکت چینی مسئول موشک کینتیکا ۱، ادعا کرده که در پرتاب‌های خود از "سیستم آگاهی فضایی روی زمین" برای جلوگیری از مواجهه با ماهواره‌ها و زباله‌های شناخته شده استفاده می‌کند و اکنون در حال بررسی دقیق جزئیات است، این اتفاق نشان داد که اقدامات فعلی در زمینه هماهنگی ترافیک فضایی همچنان ناکافی است.

 

اهمیت هماهنگی‌ای که نیکولز به آن اشاره می‌کند، با نگاهی به آمار رشد ترافیک مداری، به وضوح مشخص می‌شود. مدار پایین زمین دیگر خلوت نیست؛

 

ماهواره‌های استارلینک به دلیل ماهیت عملیات‌های خودکارشان، به سیستم‌های اجتناب از برخورد خودکار مجهز هستند. این سیستم‌ها به صورت مداوم داده‌های ردیابی را تحلیل کرده و در صورت پیش‌بینی یک تلاقی خطرناک، به صورت خودکار مانورهای انحرافی را انجام می‌دهند. طبق آمار، در شش ماهه اول سال ۲۰۲۵، ماهواره‌های استارلینک حدود ۱۴۵,۰۰۰ مانور اجتناب انجام داده‌اند که معادل حدود چهار مانور برای هر ماهواره در ماه است.

 

با وجود توانایی‌های بالای استارلینک برای حفاظت از خود، خطر اصلی در اپراتورهایی نهفته است که داده‌های مسیر خود را منتشر نمی‌کنند یا سیستم‌های اجتناب پیشرفته‌ای ندارند.

 

تهدید سندرم کسلر: یک برخورد فاجعه‌بار بین دو ماهواره یا قطعات بزرگ زباله فضایی، می‌تواند به ایجاد یک ابر بزرگ از زباله‌ها منجر شود. این سناریوی کابوس‌وار، که به عنوان سندرم کسلر (Kessler Syndrome) شناخته می‌شود، یک واکنش زنجیره‌ای از برخوردها را آغاز می‌کند که می‌تواند بخش‌های حیاتی از مدار زمین را برای دهه‌ها یا حتی قرن‌ها، برای استفاده ماهواره‌های آینده غیرقابل دسترس یا بسیار خطرناک سازد. حادثه نزدیک اخیر، بار دیگر اهمیت تنظیم‌گری بین‌المللی و شفافیت در انتشار داده‌های مداری را به شدت گوشزد می‌کند تا از وقوع چنین فاجعه‌ای جلوگیری شود.